Okna nie zawsze wyglądały tak samo

Dostarczały światła, umożliwiały wietrzenie pomieszczeń – okna od początku pełniły te dwie funkcje. Wraz z rozwojem cywilizacji, zmianami w architekturze i oczekiwaniami użytkowników, zaczęły znaczyć więcej.

Okna – jakie pełniły funkcje?

W pierwszych domostwach otwory okienne zasłaniano gałęziami, skórami, żołądkami bydła, a nawet pęcherzami pławnymi ryb. Wszystko po to, aby – przy zachowaniu dwóch podstawowych funkcji okien (dostęp do powietrza i światła) ochronić dom przed m.in. niesprzyjającymi warunkami zewnętrznymi. W starożytności pojawił się wynalazek – okiennice, które ułatwiły zasłanianie okien w czasie niepogody i pozwoliły na zachowanie prywatności (funkcja ochronna). Wraz z rozpowszechnieniem się okiennic okna zaczęły spełniać nową funkcję – ozdobną.

Od tego czasu minęły wieki. Jednak niezależnie od mody, obowiązujących stylów architektonicznych czy stosowanych technologii okna niezmiennie pełnią te cztery kluczowe funkcje:

• doświetleniową,
• wentylacyjną,
• ochronną,
• ozdobną.

To w średniowieczu zaczęto przykładać większą wagę do ozdobnej roli okien. Popularny gotyk promował wielkie, strzeliste okna, zaczęły pojawiać się okna witrażowe. Nowe rozwiązania konstrukcyjne, jak np. łuki przyporowe czy sklepienia krzyżowo-żebrowe pozwalały na zastępowanie prawie całych ścian wielkimi oknami wypełnionymi witrażami. Pierwsze szyby okienne pojawiły się około XIV wieku, zaś 300 lat później były już stosowane powszechnie, nie tylko w miastach, ale również na wsiach. To na zawsze zmieniło postrzeganie okien.

Okienne rewolucje

Rynek okienny zmienił się wraz z pojawieniem się okien PCV, dzięki którym wiele rozwiązań się upowszechniło, bo okna stały się bardziej dostępne i funkcjonalne. Dziś konkurują one z oknami wykonanymi z drewna lub aluminium, a każdy z tych materiałów ma swoich zwolenników.

W porównaniu do modnych w XX wieku okien z licznymi szprosami, dzielonych, przypominających dawne okna gomółkowe, okna XXI wieku to zwrot ku jednolitym, jak największym szklanym taflom. To właśnie wynalezienie technologii, które pozwoliły na montaż dużych przeszkleń, sięgających od podłogi niemal do sufitu, okazało się prawdziwą rewolucją w historii okien. Technologie – oparte na kompatybilnych rozwiązaniach systemowych – pozwalają na montaż okien tarasowych, których skrzydło (jak w przypadku okien tarasowych podnoszono-przesuwnych) może ważyć nawet pół tony. Jednocześnie zapewniają one bezpieczne i komfortowe ich obsługiwanie, co sprawia, że coraz więcej osób decyduje się na takie właśnie rozwiązania. Z jednej strony wynika to z mody na wielkogabarytowe okna, z drugiej – z trendu polegającego na łączeniu domu z ogrodem za pomocą dużych okien, a właściwie ścian tarasowych.

Jakie funkcje pełnią nowoczesne okna?

Nowoczesne okna pełnią w zasadzie takie same funkcje, jak okna sprzed wieków. Różnica polega na zastosowanych technologiach, które poszerzają zasięg poszczególnych funkcji.

Funkcja doświetleniowa: im większe przeszklenia, tym więcej światła w domu; a dostęp do naturalnego światła to najlepsze rozwiązanie dla oczu.

Funkcja wentylacyjna: pomieszczenia można wietrzyć w sposób klasyczny, po prostu otwierając okna lub drzwi balkonowe, albo skorzystać z nowoczesnych rozwiązań, jak specjalne listwy mikrowentylacyjne umożliwiające wietrzenie przy zamkniętych drzwiach tarasowych (listwy wysuwa się z ramy okiennej, a konstrukcja pozwala na bezpieczne zamknięcie drzwi). Wietrzeniem można też sterować – siłowniki zamontowane w oknach pozwalają na zdalne ich zamykanie i otwieranie (ta funkcja sprawdza się zwłaszcza w trudno dostępnych oknach). Technologia poszła jednak znacznie dalej – okna z siłownikami możemy podłączyć do czujnika wiatru i deszczu – jeśli zaprogramowane normy dotyczące opadów/podmuchów wiatru zostaną przekroczone, okno zamknie się automatycznie.

Funkcja ochronna: współcześnie nie chodzi tylko o zasłonięcie okien, czy ochronę przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, ale przede wszystkim o zabezpieczenie przed włamaniem. Dlatego sprawdzamy, w jakiej klasie odporności na włamanie wykonane są okna (RC2, RC3, RC4), stosujemy rozwiązania antywłamaniowe, jak odpowiednie: szyby, blaszki przeciwrozwierceniowe, stalowe blachy zaczepowe, większą liczbę punktów ryglujących, specjalne profile, wkręty, klamki z kluczykiem – wszystko po to, aby w jak najlepszy sposób zabezpieczyć się przed ewentualną próbą włamania.

Funkcja ozdobna: ta funkcja współczesnych okien wiąże się przede wszystkim z ich prostotą, funkcjonalnością i wielkością. Duże, przejrzyste, szklane tafle tworzą w domu obrazy z żywą naturą w tle, niwelują granicę między wnętrzem domu, a ogrodem. Jest to możliwe zarówno dzięki zastosowaniu dużych szyb, jak i wytrzymałych (i coraz cieńszych) profili, w których ukryte są systemy pozwalające na bezproblemową obsługę.

Okna – jak zmienią się w przyszłości?

Z dużym prawdopodobieństwem możemy założyć, że jeszcze długo popularne będą duże przeszklenia okienne. Zmiany będą widoczne w zastosowanych w nich rozwiązaniach, takich, jak np. pełna automatyzacja okien i drzwi tarasowych, z więc zastosowanie napędów, którymi można sterować za pomocą pilota, ale też np. smartfona. Już teraz widać zwrot ku inteligentnym rozwiązaniom, które pozwalają na bezkluczykowe otwieranie drzwi tarasowych lub na ich obsługę za pomocą czytnika linii papilarnych. Podpięcie okien do centrali zarządzającej pozwoli na w pełni bezobsługowe zarządzanie np. wietrzeniem – system automatycznie uchyli okna o poranku, a my będziemy mogli „zlecić mu” wietrzenie, kiedy będziemy w drodze z pracy do domu.